...(Bà nội vừa sợ vừa giận phát
cuồng chửi rủa: )
- "Con mẹ
điên lúa và cỏ mà không phân biệt được..."
Bà nội còn đang chưa biết nên xoay xở ra sao, thì nhà có ruộng bị cắt lúa tìm
tới, mắng bà cố ý dạy con dâu làm càn. Bà nội tôi lửa giận bốc phừng phừng,
trước mặt người ta lấy gậy đánh vào eo lưng con dâu, chửi:
- "Ðánh chết con điên này, mày cút ngay đi cho bà..."
Mẹ tuy điên, nhưng vẫn biết đau, mẹ nhảy nhỏm lên chạy trốn đầu gậy, miệng phát
ra những tiếng lắp bắp sợ hãi: "Ðừng... đừng..." Sau rồi, nhà người
ta cũng cảm thấy chướng mắt, chủ động bảo:
- "Thôi, chúng tôi cũng chẳng bắt đền nữa. Sau này giữ cô ta chặt một tí
là được..."
Sau khi cơn sóng gió qua, mẹ oại người dưới đất thút thít khóc. Tôi khinh bỉ
bảo:
- "Cỏ với lúa mà cũng chả phân biệt được, mày đúng là lợn!"
Lời vừa dứt, gáy tôi bị một cái tát lật, là bà. Bà trừng mắt bảo tôi:
- "Thằng ngu kia, mày nói cái gì đấy? Mày còn thế này nữa? Ðấy là mẹ mày
đấy!"
Tôi vùng vằng bĩu môi:
-"Cháu không có loại mẹ điên khùng thế này!"
- "A, mày càng ngày càng láo. Xem bà có đánh mày không!"
Bà nội lại giơ tay lên, lúc này chỉ thấy mẹ như cái lò xo bật từ dưới đất lên,
che giữa bà nội và tôi, mẹ chỉ tay vào đầu mẹ, kêu thảng thốt:
- "Ðánh tôi, đánh tôi!"
Tôi hiểu rồi, mẹ bảo bà nội đánh mẹ, đừng đánh tôi. Cánh tay bà trên không
trung thõng xuống, miệng lẩm bẩm:
- "Con mẹ điên này, trong lòng nó cũng biết thương con đây!"
Tôi vào lớp một, cha được một hộ chuyên nuôi cá làng bên mời đi canh hồ cá, mỗi
tháng lương 50 tệ. Mẹ vẫn đi làm ruộng dưới sự chỉ bảo của bà, chủ yếu là đi
cắt cỏ lợn, mẹ cũng không còn gây ra vụ rầy rà nào lớn nữa. Nhớ một ngày mùa
đông đói rét năm tôi học lớp ba, trời đột ngột đổ mưa, bà nội sai mẹ mang ô cho
tôi. Có lẽ trên đường đến trường tôi mẹ đã ngã ì oạch mấy lần, toàn thân trông
như con khỉ lấm bùn, mẹ đứng ở ngoài cửa sổ lớp học nhìn tôi cười ngớ ngẩn,
miệng còn gọi tôi: "Thụ... ô..."
Có mấy đứa bạn tôi cười khúc khích, tôi như ngồi trên bàn chông, oán hận mẹ
khủng khiếp, hận mẹ không biết điều, hận mẹ làm tôi xấu hổ, càng hận thằng Hỷ
cầm đầu trêu chọc. Trong lúc nó còn đang khoa trương bắt chước mẹ, tôi chộp cái
hộp bút trước mặt, đập thật mạnh cho nó một phát, nhưng bị thằng Hỷ tránh được.
Nó xông tới bóp cổ tôi, chúng tôi giằng co đánh nhau. Tôi nhỏ con, vốn không
phải là đối thủ của nó, bị nó dễ dàng đè xuống đất. Lúc này, chỉ nghe một tiếng
"vút" kéo dài từ bên ngoài lớp học, mẹ giống như một đại hiệp
"bay" ào vào, một tay tóm cổ thằng Hỷ, đẩy ra tận ngoài cửa lớp. Ai
cũng bảo người điên rất khỏe, thật sự đúng là như vậy. Mẹ dùng hai tay nhấc
bổng thằng bắt nạt tôi lên trên không trung, nó kinh sợ kêu khóc gọi bố mẹ, một
chân béo ị khua khoắng đạp loạn xạ trên không trung. Mẹ không thèm để ý, vứt nó
vào ao nước cạnh cổng trường, rồi mặt thản nhiên, mẹ đi ra. Mẹ vì tôi gây ra
đại họa, mẹ lại làm như không có việc gì xảy ra. Trước mặt tôi, mẹ lại có vẻ
khiếp nhược, nhìn tôi vẻ muốn lấy lòng. Tôi hiểu ra đây là tình yêu của mẹ, dù
đầu óc mẹ không tỉnh táo, thì tình yêu của mẹ vẫn tỉnh táo, vì con trai của mẹ
bị người ta bắt nạt.
Lúc đó tôi không kìm được kêu lên: "Mẹ!" Đây là tiếng gọi đầu
tiên kể từ khi tôi biết nói. Mẹ sững sờ cả người, nhìn tôi rất lâu, rồi y hệt
như một đứa trẻ con, mặt mẹ đỏ hồng lên, cười ngớ ngẩn. Hôm đó, lần đầu tiên
hai mẹ con tôi cùng che một cái ô về nhà. Tôi kể sự tình cho bà nội nghe, bà
nội sợ rụng rời ngã ngồi lên ghế, vội vã nhờ người đi gọi cha về. Cha vừa bước
vào nhà, một đám người tráng niên vạm vỡ tay dao tay thước xông vào nhà tôi,
không cần hỏi han trắng đen gì, trước tiên đập phá mọi bát đũa vò hũ trong nhà
nát như tương, trong nhà như vừa có động đất cấp chín.
Ðây là những người
do nhà thằng Hỷ nhờ tới, bố thằng Hỷ hung hãn chỉ vào cha tôi nói:
- "Con trai tao sợ quá đã phát điên rồi, hiện đang nằm nhà thương.. Nhà
mày mà không mang 1000 tệ trả tiền thuốc thang, mẹ mày tao cho một mồi lửa đốt
tan cái nhà mày ra".
Một nghìn tệ? Cha đi làm một tháng chỉ 50 tệ! Nhìn những người sát khí đằng
đằng nhà thằng Hỷ, cha tôi mắt đỏ lên dần, cha nhìn mẹ với ánh mắt cực kỳ khủng
khiếp, một tay nhanh như cắt dỡ thắt lưng da, đánh tới tấp khắp đầu mặt mẹ. Một
trận lại một trận, mẹ chỉ còn như một con chuột khiếp hãi run rẩy, lại như một
con thú săn đã bị dồn vào đường chết, nhảy lên hãi hùng, chạy trốn, cả đời tôi
không thể quên tiếng thắt lưng da vụt lạnh lùng lên thân mẹ và những tiếng thê
thiết mẹ kêu. Sau đó phải trưởng đồn cảnh sát đến ngăn bàn tay bạo lực của cha.
Kết quả hoà giải của đồn cảnh sát là: Cả hai bên đều có tổn thất, cả hai không
nợ nần gì nhau cả. Ai còn gây sự sẽ bắt luôn người đó.
Ðám người đi
rồi, cha tôi nhìn khắp nhà mảnh vỡ nồi niêu bát đũa tan tành, lại nhìn mẹ tôi
vết roi đầy mình, cha tôi bất ngờ ôm mẹ tôi vào lòng khóc thảm thiết.
- "Mẹ điên ơi, không phải là tôi muốn đánh mẹ, mà nếu như tôi không đánh
thì việc này không thể dàn xếp nổi, nhà mình làm gì có tiền mà đền cho người.
Bởi nghèo khổ quá mà thành họa đấy thôi!"
Cha lại nhìn tôi nói:
- "Thụ, con phải cố mà học lên đại học. Không thì, nhà ta cứ bị người khác
bắt nạt suốt đời, nhé!"
Tôi gật đầu, tôi hiểu.
Mùa hè năm 2000, tôi thi đỗ vào trung học với kết quả xuất sắc. Bà nội tôi vì
làm việc cực nhọc cả đời mà mất trước đó, gia cảnh ngày càng khó khăn hơn. Cục
Dân Chính khu tự trị Ân Thi (Hồ Bắc) xếp nhà tôi thuộc diện đặc biệt nghèo đói,
mỗi tháng trợ cấp 40 tệ. Trường tôi học cũng giảm bớt học phí cho tôi, nhờ thế
tôi mới có thể học tiếp.. Vì học nội trú, bài vở nhiều, tôi rất ít khi về nhà.
Cha tôi vẫn đi làm thuê 50 tệ một tháng, gánh tiếp tế cho tôi đặt lên vai mẹ,
không ai thay thế được. Mỗi lần bà thím nhà bên giúp nấu xong thức ăn, đưa cho
mẹ mang đi. Hai mươi ki lô mét đường núi ngoằn ngoèo ruột dê làm khổ mẹ phải
tốn sức ghi nhớ đường đi, gió tuyết cũng vẫn đi. Và thật là kỳ tích, hễ bất cứ
việc gì làm vì con trai, mẹ đều không điên tí nào. Ngoài tình yêu mẫu tử ra,
tôi không còn cách giải thích nào khác. Y học cũng nên giải thích khám phá hiện
tượng này.
27/4/2003, lại là một Chủ nhật, mẹ lại đến, không chỉ mang đồ ăn cho tôi, mẹ
còn mang đến hơn chục quả đào dại. Tôi cầm một quả, cắn một miếng, cười hỏi mẹ:
- "Ngọt quá, ở đâu ra?"
Mẹ nói:
- "Tôi.... tôi hái..."
Không ngờ mẹ
tôi cũng biết hái cả đào dại, tôi chân thành khen mẹ:
- "Mẹ, mẹ càng ngày càng tài giỏi!" Mẹ cười hì hì.
Trước lúc mẹ về, tôi theo thói quen dặn dò mẹ phải cẩn thận an toàn, mẹ ờ ờ trả
lời. Tiễn mẹ xong, tôi lại bận rộn ôn tập trước kỳ thi cuối cùng của thời phổ
thông. Ngày hôm sau, khi đang ở trên lớp, bà thím vội vã chạy đến trường, nhờ
thầy giáo gọi tôi ra ngoài cửa. Thím hỏi tôi, mẹ tôi có đến đưa tiếp tế đồ ăn
không? Tôi nói đưa rồi, hôm qua mẹ về rồi. Thím nói:
- "Không, mẹ mày đến giờ vẫn chưa về nhà!"
Tim tôi thót lên một cái, mẹ tôi chắc không đi lạc đường? Chặng đường này mẹ đã
đi ba năm rồi, có lẽ không thể lạc được. Thím hỏi:
- "Mẹ mày có nói gì không?"
Tôi bảo không, mẹ chỉ cho cháu chục quả đào tươi. Thím đập hai tay:
- "Thôi chết rồi, hỏng rồi, có lẽ vì mấy quả đào dại rồi!"
Thím kêu tôi xin nghỉ học, chúng tôi đi men theo đường núi về tìm. Ðường về quả
thực có mấy cây đào dại, trên cây chỉ lơ thơ vài quả cọc, bởi nếu mọc ở vách đá
mới còn giữ được quả. Chúng tôi cùng lúc nhìn thấy trên thân cây đào có một vết
gãy cành, dưới cây là vực sâu trăm thước. Thím nhìn tôi rồi nói:
- "Chúng ta đi xuống khe vách đá tìm!"
Tôi nói:
- "Thím, thím đừng doạ cháu..."
Thím không nói năng kéo tôi đi xuống vách núi... Mẹ nằm yên tĩnh dưới khe núi,
những trái đào dại vương vãi xung quanh, trong tay mẹ còn nắm chặt một quả, máu
trên người mẹ đã cứng lại thành đám màu đen nặng nề. Tôi đau đớn tới mức ngũ
tạng như vỡ ra, ôm chặt cứng lấy mẹ, gọi:
- "Mẹ ơi, Mẹ đau khổ của con ơi! Con hối hận đã nói rằng đào này ngọt!
Chính là con đã lấy mạng của mẹ... Mẹ ơi, mẹ sống chẳng được hưởng sung sướng
ngày nào...."
Tôi sát đầu tôi vào khuôn mặt lạnh cứng của mẹ, khóc tới mức những hòn đá dại
trên đỉnh núi cũng rớt nước mắt theo tôi.
Ngày 7/8/2003,
một trăm ngày sau khi chôn cất mẹ, thư gọi nhập học dát vàng dát bạc của Ðại
học Hồ Bắc đi xuyên qua những ngả đường mẹ tôi đã đi, chạy qua những cây đào
dại, xuyên qua ruộng lúa đầu làng, "bay" thẳng vào cửa nhà tôi. Tôi
gài lá thư đến muộn ấy vào đầu ngôi mộ cô tịch của mẹ:
- "MẸ, con đã có ngày mở mặt mở mày rồi, MẸ có nghe thấy không? MẸ có thể
ngậm cười nơi chín suối rồi!"
tác giả Vương Hằng Tích